Ο νόμος της μάθησης μας λέει ότι αυτό που ενισχύεται θετικά, παραμένει και ενισχύεται σε δύναμη με κάθε θετική ενίσχυση, και αυτό που δεν ενισχύεται θετικά, τελικά θα εξαλειφθεί.  Τώρα, κάθε φορά που πηγαίνετε βόλτα τον σκύλο σας και αυτός έχει την ευκαιρία να νιώσει στρες και να εκδηλώσει την ένταση αυτή σε άλλα σκυλιά που πλησιάζουν, οι συμπεριφορές που ΔΕΝ θέλετε ενισχύονται σαν να τις διδάσκατε εσκεμμένα στον σκύλο.

Έτσι, δουλεύοντας μέσα στους νόμους της μάθησης, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε τώρα να κάνετε για να ετοιμάσετε τον σκύλο σας για την επιτυχία.  Το νεαρό της ηλικίας είναι με το μέρος του αλλά και το δικό σας.

Θα δείτε ότι η προσέγγιση αυτού του προβλήματος με ένα κλίκερ θα βοηθήσει εξαιρετικά.  Το κλίκερ λειτουργεί ως «σημάδι», σαν το κλικ μιας φωτογραφικής μηχανής, για να πει στον σκύλο ακριβώς πότε κάνει κάτι σωστά.  Με αυτόν τον τρόπο, δεν χρειάζεται να «διορθώνουμε» τα λάθος πράγματα.

Και η διόρθωση είναι ίσως αυτό που χρειάζεστε λιγότερο σε αυτό το συγκεκριμένο σενάριο.  Αν, κάθε φορά που πλησιάζει κάποιος άλλος σκύλος, εσείς νιώθετε ένταση, γνωρίζοντας πώς θα αντιδράσει ο σκύλος σας, ασυνείδητα θα σφίξετε το κράτημά σας στο λουρί του και η γλώσσα του σώματός σας αλλά και η μυρωδιά σας θα ΕΝΙΣΧΥΣΕΙ ΘΕΤΙΚΑ αυτό ακριβώς που σκέφτεται τώρα ο σκύλος σας: ότι ο σκύλος που πλησιάζει είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχεί και να νιώσει ένταση! Πάρα πολύ συχνά ενισχύουμε θετικά ασυνείδητα αυτό που δεν θέλουμε.  Είναι απλά τόσο φυσικό.

Έτσι, θα ξεκινούσα  ένα πρόγραμμα συστηματικής απευαισθητοποίησης και θα ξεκινούσα με τη δική σου στάση του σώματος.  Ετοιμάσου να εκπέμψεις «σήματα ηρεμίας» στον σκύλο σου.  Υπάρχουν σήματα της γλώσσας των σκύλων τα οποία χρησιμοποιούν τα σκυλιά για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.  Όπως, μύρισμα του χώρου, γύρισμα του κεφαλιού, γλείψιμο των χειλιών, γύρισμα του σώματος και περπάτημα προς τα πλάγια, «πάγωμα» στη θέση που βρίσκεσαι, χασμουρητό.  Εξασκηθείτε στο να εκπέμπετε αυτά τα σήματα και στο να  ΧΑΛΑΡΩΝΕΤΕ το λουρί.

Όταν βλέπετε κάποιον σκύλο να έρχεται από απόσταση στη βόλτα σας, αμέσως αρχίστε να χασμουριέστε, να τεντώνεστε, να σταματάτε και να ξύνετε λίγο τον σκύλο σας.  Δώστε του μια λιχουδιά.  Ηρεμήστε τον.  Καθώς ο σκύλος πλησιάζει πιο κοντά σας, παρατηρήστε τα σήματα ηρεμίας του σκύλου σας.  (Αυτό είναι ένα σημαντικό τμήμα της απευαισθητοποίη-σης και του να είσαστε έτοιμος, να προλαβαίνετε– το να μάθετε να ΒΛΕΠΕΤΕ πότε ο σκύλος σας αισθάνεται στρες, και τι σήματα εκπέμπει.)  Ο σκύλος σας θα αρχίσει να τα εκδηλώνει.

Μπορεί να «παγώσει» στη θέση του, μπορεί να σηκώσει σε όρθια στάση τα αυτιά του και να τα κρατήσει εκεί, το βλέμμα του «καρφώνεται» στον σκύλο που πλησιάζει.  Παρατηρήστε οποιοδήποτε είδος «κλωτσίματος» των πίσω ποδιών, και τυχόν όρθωση των τριχών του.  Παρατηρήστε σε ποιο ΣΗΜΕΙΟ αρχίζει αυτό να συμβαίνει.  Είναι όταν ο άλλος σκύλος βρίσκεται στα 20 μέτρα απόσταση; Στα 15; Στα 10;

Βρείτε αυτό το σημείο και θα αρχίσετε την απευαισθητοποίηση μερικούς πόντους ΠΡΟΤΟΥ ο σκύλος εκδηλώνει φυσιολογικά τις συμπεριφορές του που δηλώνουν ένταση.  Γιατί;

Δεν θέλετε να ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΤΕ τη συμπεριφορά: αυτό θα σας αναγκάσει να αντιδράσετε.  Αντίθετα, εσείς θέλετε να ΠΡΟΛΑΒΕΤΕ την πρόκληση προτού ενεργοποιηθεί.  ΠΡΟΛΑΒΕΤΕ (πριν από την κατάσταση) και «πιάστε» τον σκύλο σας να κάνει κάτι καλό αντ’ αυτού, και εσείς ενισχύστε θετικά αυτό.

Έχετε πάντοτε γεμάτη την τσέπη σας με τις πιο εύγευστες, με ωραίο άρωμα, ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΕΣ λιχουδιές που να είναι αρκετά μαλακές ώστε να μπορεί ο σκύλος σας να τις καταπιεί γρήγορα.  Δεν θέλετε να σταματάει ο σκύλος σας και να μασάει, και δεν είναι τώρα η στιγμή να του δώσετε κάποιο βαρετό κόκκαλο.

Χρησιμοποιήστε τις ακαταμάχητες λιχουδιές για τις οποίες ο σκύλος σας τρελαίνεται, π.χ. κομματάκια ζαμπονάκι, λιχουδίτσες από φαγητό γάτας, κλπ.  Ο σκοπός εδώ είναι ότι θέλετε να γίνετε πιο ακαταμάχητος απ’ ότι η καλύτερη σκύλα! Θέλετε να γίνετε ο θεός του σκύλου σας, αυτός που παρέχει όλα τα καλά πράγματα, αυτός στον οποίο να στραφεί ο σκύλος σας όταν αρχίζει το στρες.

Παρακολουθείτε για σκυλιά που πλησιάζουν, και όταν ο σκύλος βρίσκεται περίπου στην ακτίνα όπου ο σκύλος σας αρχίζει να εκδηλώνει τις ακατάλληλες αντιδράσεις, στραφείτε ελαφρά ΠΑΝΩ στον σκύλο σας ώστε να πρέπει να σας κοιτάξει για να μην τον πατήσετε.

Κάντε κλικ ή πείτε ένα έντονο «ΝΑΙ» και δώστε του μια νόστιμη λιχουδιά.  Μετά, πηγαίνετε ένα βήμα πιο κοντά του, πείτε ξανά Ναι ή κάντε ξανά κλικ και δώστε του άλλη μια λιχουδιά.  Συνεχίστε να κάνετε το ίδιο, κινούμενοι με κυκλικό τρόπο προς τον σκύλο σας και μακριά από τον άλλο σκύλο.

Όταν πηγαίνετε προς την αντίθετη κατεύθυνση, αρχίστε να γυρνάτε την πλάτη σας προς τη μεριά του σκύλου που πλησιάζει, ο οποίος τώρα θα έχει μπει για τα καλά στη ζώνη ασφαλείας του σκύλου σας.  Συνεχίστε να ενισχύετε θετικά την προσοχή του σκύλου σας προς εσάς και χρησιμοποιήστε την πιο ευχάριστη φωνή σας, συνεχή κλικ και λιχουδιές, και εκδηλώστε μερικά σήματα ηρεμίας, π.χ. χασμουρητό.

Αν ο σκύλος σας αρχίσει να «καρφώνει» το βλέμμα του πάνω στον σκύλο που πλησιάζει, ξαναστραφείτε προς αυτόν και συνεχίστε να κάνετε κλικ και να του δίνετε λιχουδιές για να κερδίσετε την προσοχή του.  Σε αυτό το σημείο χρειάζεστε ΜΟΝΟ αυτό.  Να μην τον αφήσετε να του γίνει εμμονή ο άλλος σκύλος.

Καθώς ο άλλος σκύλος πλησιάζει πολύ κοντά σας, συνεχίστε να κάνετε κύκλος, και να κινείστε λίγα πόδια προς την άλλη κατεύθυνση, διατηρείστε την προσοχή του σκύλου σας επάνω σας, κάνοντας συνέχεια κλικ και δίνοντας λιχουδιές. Ο άλλος σκύλος πιθανότατα θα περάσει από εσάς και τον σκύλο σας χωρίς να έχει δοθεί στον σκύλο σας ο χρόνος να νιώσει ένταση.

Συνεχίστε να το κάνετε αυτό και ετοιμάστε τον σκύλο σας για εξάσκηση σε μέρη όπου θα συναντήσετε άλλα σκυλιά με λουρί.  Όσο περισσότερο ενισχύετε θετικά τις ήσυχες συμπεριφορές, τόσο συντομότερο θα αρχίσει ο σκύλος σας να κατανοεί ότι δεν υπάρχει τίποτε να φοβηθεί, δεν υπάρχει λόγος να προκαλεί τα άλλα σκυλιά, ότι μπορεί να κοιτάξει εσάς σαν τον αρχηγό και για ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ!

Με αυτόν τον τρόπο, έχω καταφέρει με επιτυχία να απευαισθητοποιήσω πολλά σκυλιά που εκδήλωναν σοβαρές συμπεριφορές επιθετικότητας με βάση το φόβο.  Ένα κουτάβι προερχόταν από έναν εκτροφέα ο οποίος το κρατούσε σε ένα πολύ απομονωμένο περιβάλλον, όπου το κουτάβι ποτέ δεν είχε δει ανθρώπους να κάνουν τζόκινγκ ή να τρέχουν, να κάνουν πατίνια ή ποδήλατο, κλπ.  Κάθε πράγμα αποτελούσε μια πρόκληση και τον έκανε να γαβγίζει σαν τρελός, να παίρνει στάση επίθεσης και να τρέμει συνέχεια.

Μου πήρε σχεδόν 3 μήνες για να απευαισθητοποιήσω αυτόν τον σκύλο, κάνοντας βόλτες μαζί του καθημερινά.  Αν έκανα 2 φορές την ημέρα βόλτα μαζί του, θα μπορούσα να έχω χρειαστεί το μισό χρόνο.

Όμως συνέχιζα να το κάνω καθώς τρομακτικά πράγματα πλησίαζαν στον χώρο του, και τελικά ζήτησα από ποδηλάτες να με βοηθήσουν, με το να ξαπλώνουν κάτω στο δρόμο τα ποδήλατά τους ώστε να μπορώ να κάνω κλικ και να δίνω λιχουδιά στον σκύλο επειδή πλησίαζε όλο και περισσότερο τα ποδήλατα (χρησιμοποιώντας κύκλος, ξανά – πολύ μεγάλη βοήθεια!) και τελικά να τα μυρίζει, μετά να τα ακουμπάει με την πατούσα του, μετά να τρώει τη λιχουδιά πάνω από τα πετάλια!

Το ίδιο πράγμα έκανα και με όσους φορούσαν πατίνια.  Ζήτησα από έναν να σταματήσει, να κάτσει κάτω, να βγάλει το ένα πατίνι από το πόδι του και έκανα συνέχεια κλικ και έδινα λιχουδιές στον σκύλο όσο πλησίαζε όλο και περισσότερο στο πατίνι.  Τελικά, ο σκύλος έφαγε μια λιχουδιά πάνω από τις ρόδες του πατινιού!

Η συστηματική απευαισθητοποίηση από νωρίς μπορεί να σας γλιτώσει από μια πληθώρα προβλημάτων στη συνέχεια.  Μερικά πράγματα να θυμάστε: Ποτέ μα Ποτέ μη σφίγγετε το κράτημά σας στο λουρί όταν πλησιάζει ένας σκύλος.  Αυτό ενισχύει θετικά το ότι υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να ανησυχεί ο σκύλος σας.

Ποτέ μην διορθώνετε τον σκύλο γιατί αντιδρά επιθετικά προς έναν άλλο σκύλο.  Ναι, ξέρω ότι αυτό αντιτίθεται σε όλα όσα έχετε ακούσει.  Όμως, γνωρίζουμε ότι το να χρησιμοποιείς επιθετικότητα για να «σπάσεις» την επιθετικότητα είναι ένα πολύ επικίνδυνο θέμα, και σπάνια έχει αποτέλεσμα εκτός κι αν ο χειριστής του σκύλου είναι εξαιρετικά έμπειρος στη μεθοδολογία, και ακόμη και τότε, μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα.  Καλύτερα να αποσπάτε την προσοχή του σκύλου και μετά να τον ανταμείβετε – ενισχύοντας τις ΚΑΛΕΣ συμπεριφορές που εκδηλώνει.

Θυμηθείτε να κινείστε κάνοντας κύκλους.  Αν ο σκύλος σας έχει «καρφώσει» το βλέμμα του πάνω στον άλλο σκύλο και έχει παγώσει στη θέση που βρίσκεται, δεν θέλετε να πρέπει να τον τραβήξετε δυνατά από το λουρί για να τον κάνετε να κινηθεί.  Κινηθείτε ΠΑΝΩ στον σκύλο σας και αυτός αυτόματα θα σας δώσει την προσοχή του.  Μην του δίνετε την ευκαιρία να του γίνει εμμονή ο άλλος σκύλος, να αρχίσει να κοιτάζετε έντονα με τον άλλο σκύλο.  Εδώ, υπάρχει ένα κλειδί: να προλαβαίνετε και να διατηρείτε την προσοχή του επάνω ΣΕ ΣΑΣ, τον θεό όλων των καλών πραγμάτων!

Τέλος, προτείνω το εξαιρετικό βιβλίο θα σας βοηθήσει σε όλη την προσπάθεια, και θα σας δώσει μια ιδέα για το πώς σκέφτονται και αντιδρούν τα σκυλιά και πώς μπορείτε να «διαμορφώσετε» οποιαδήποτε συμπεριφορά θέλετε.

Είναι το βιβλίο της Turid Rugaas «Σήματα Ηρεμίας».  Παρουσιάζει με σαφήνεια τι σημαίνει η οποιαδήποτε συμπεριφορά παρατηρείτε σε έναν σκύλο και κάνει πολύ ευκολότερη την κατανόηση του τι σκέφτεται ο σκύλος σας. Είναι ένας πραγματικός ΘΗΣΑΥΡΟΣ και ένα από τα πιο ανεκτίμητα βιβλία στη βιβλιοθήκη μου.



Δάγκωμα ποδιών και παντελονιών                
    
     
Το να σας κυνηγάει το κουτάβι και να σας δαγκώνει τα παντελόνια και τα πόδια  είναι μαι φυσιολογική , αναγκαία συμπεριφορά για ένα ζώο κυνηγό, όπως είναι τα σκυλιά. Εμείς το εφέραμε να ζήσει στο σπίτι μας, και οι νόμοι μας είναι μη φυσιολογικοί και παράξενοι για αυτό (κουτάβι). Εμείς οφείλουμε να βρούμε τρόπους να κατευθύνουμε τις φυσιολογικές του συμπεριφορές (ενστικτώδεις) σε συμπεριφορές αποδεκτές από εμάς. Επίσης χρειάζεται να κάνουμε , όσο γίνεται,αμοιβαίως ευχάριστους συμβιβασμούς --- και να μην ξεχνάμε , ότι είναι ένας σκύλος και δεν είναι δίκαιο να προσπαθούμε να τον κάνουμε με το ζόρι κάτι που δεν είναι.

Το κυνήγι και το δάγκωμα των ποδιών και των παντελονιών (ιδιαίτερα κατά την κίνησή μας) είναι 100% φυσιολογική συμπεριφορά σκύλου. Αλλά δεν είναι καθόλου μα καθόλου ευχάριστη για μας. Ας ακολουθήσου τα τέσσερα βασικά στάδια επίλυσης προβλημάτων για να βρούμε την λύση.

 

1.            Να εντοπίσουμε το πρόβλημα. (εδώ το δάγκωμα των ποδιών και των παντελονιών).

 

2. Αποφασίζουμε τι θα θέλαμε να κάνει το κουτάβι αντί του δαγκώματος. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν να είναι «…να σταματήσει το δάγκωμα». Εμείς θα μπορούσαμε πιθανώς να «… σβύσουμε με πίεση και τιμωρία» την συγκεκριμένη συμπεριφορά ,αλλά ίσως το σκυλί μας να καταφύγει να κάνει κάτι άλλο αντί αυτού που μπορεί να είναι και χειρότερο. Καλύτερα να αποφύγουμε τέτοια μπλεξίματα και στεναχώριες για μας και το σκυλί μας και ας μην δημιουργούμε σύγχιση στο σκυλί. Ας διαλέξουμε μια επιθυμιτή συμπεριφορά. Εδώ, σε αυτή την περίπτωση, θα μπορούσε να είναι να «περπατάει ήρεμα δίπλα μας».

 

3.    Φροντίσετε ώστε το δάγκωμα των ποδιών και χεριών να μην συμβαίνει (δένουμε το κουτάβι ή το βάζουμε στο σπιτάκι του όσπου να ηρεμήσει).Και αν συμβαίνει (το δάγκωμα)  να μην το ενισχύουμε άθελά μας  (τραβώντας το πόδι, φωνάζοντας, δίνοντας την προσοχή μας στο κουτάβι κλπ.). Γιατί δαγκώνει το κουτάβι το παντελόνι μας? Μα γιατί είναι φυσιολογικό να κυνηγάει και να δαγκώνει κάτι που κινείται (πχ ζώα, πουλιά).

Έτσι λοιπόν όταν το κουτάβι ορμάει για να σας δαγκώσει τα πόδια σταματήστε να κινείστε. Μόλις ηρεμήσει δώστε του ένα μεζεδάκι ή ένα παιγνίδι ---ενισχύοντας έτσι το ότι είναι ήρεμο. Αρχίστε να βαδίζετε και με το που κάνει να ορμήξει σταματήστε την κίνηση αμέσως. Ποτέ μην κινήστε, φωνάζετε ή κλωτσάτε όταν το κουτάβι δαγκώνει. Αν δεν έχετε χρόνο για αυτή την διαδικασία , τότε προβλέψτε πως να αποφευχθεί αυτή η συμπεριφορά (πχ με δέσιμο, περιορισμό σε άλλο δωμάτιο κλπ).

Γενικώς παρατηρήσετε τι δημιουργεί το δάγκωμα στο κουτάβι , προβλέψτε και σχεδιάστε ώστε το κουτάβι να μην έχει την ευκαιρία να επιδίδεται σε αυτό το ενοχλητικό για μας αλλά ευχάριστο για αυτό «σπορ». Μην τα βάζετε με το κουτάβι επειδή εσείς δεν σχεδιάζετε, δεν προβλέπετε  και δεν του μαθαίνετε πως να φέρεται.



4.    Εκπαιδεύτε το σκυλάκι σας να κάνει αυτό που θέλετε.Μάθετέ του ότι είναι ωραίο να βαδίζει χαλαρά δίπλα σας. Επιβραβεύστε το για κάθε σωστό βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Έτσι βάζετε τα θεμέλεια για να περπατάει δίπλα σας χωρίς να τραβάει το λουρί. Έτσι , με την επιβράβευση, θα μάθει ότι το να περπατάει δίπλα σας χωρίς να δαγκώνει τα παντελόνια σας του αποφέρει μεγαλύτερο κέρδος από το να δαγκώνει το παντελόνι σας, και σιγά – σιγά του γίνεται συνήθεια.

Ποτέ δεν χρειάζεται να φωνάζετε απειλητικά, να το σπρώχνετε, να το κλωτσάτε , να του σφίγγετε το μουσούδι ή ότιδήποτε άλλο που σωματικά ή ψυχικά τραυματίζει και φοβίζει το σκυλάκι (δεν νομίζετε ότι όλα τα παραπάνω καθόλου δεν το βοηθούν να μάθει να  περπατάει χαλαρά δίπλα σας μιας και θα φοβάται πιθανή τιμωρία). Μάθετε να προβλέπετε ώστε να μην χρειάζεται να αντιδράτε βεβιασμένα. Τι νομίζετε ότι μαθαίνει το σκυλί αν το τιμωρούμε όλη την ώρα?

Μέσω της τιμωρίας (σωματικής ή ψυχολογικής ) είναι σαν να του λέμε “ επειδή είμαι μεγαλύτερος και δυνατότερος πρέπει να κάνεις αυτό που θέλω”. Είναι πράγματι αυτό το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε σε ένα κουτάβι? Εάν θέλετε το σκυλί σας ,όταν μεγαλώσει, να σας εμπιστεύετε ,εσάς και τους άλλους ανθρώπους, μην το τιμωρείτε. Δεν πρέπει να του δημιουργείτε φοβίες που μπορεί να καταστρέψουν την απαιτούμενη κοινωνική ισοροπία του σκυλιού σας.

Μάθετέ του να κάνει ευχάριστα αυτό που θέλετε. Κάντε την εκπαίδευση  ευχάριστο  παιγνίδι και το παιγνίδι χρήσιμη εκπαίδευση. Εάν χρειάζετε να αντιδράτε δυναμικά στο σκυλί σας μάλλον κάποιο λάθος θα έχετε κάνει. Ζητήστε την βοήθεια κάποιου έμπειρου  εκπαιδευτή που χρησιμοποιεί την θετικές μορφές εκπαίδευσης. Ας μην τιμωρούμε αδίκως τα σκυλιά επειδή εμείς αποτυγχάνουμε να προβλέψουμε, να του δείξουμε πως να συμπεριφέρετε σωστά  και να ενημερωθούμε εγκαίρως.