1. Τι ακριβώς περιλαμβάνει η εκπαίδευση σκύλων;
Η εκπαίδευση σκύλων πρέπει να βοηθάει τον σκύλο και τον ιδιοκτήτη στο να ζουν αρμονικά. Στόχος της είναι, το να κτίσει μια γέφυρα επικοινωνίας ώστε να είναι εύκολα αντιληπτό από το σκυλί μας τι του ζητάμε. Επίσης, ο ιδιοκτήτης πρέπει να κατανοήσει στο πως τα σκυλιά μαθαίνουν ,χωρίς να καταφεύγει σε ακρότητες, και ποιες είναι οι δυνατότητές τους και τα ένστικτά τους.
2. Σε ποια ηλικία αρχίζει η εκπαίδευση;
Η εκπαίδευση μπορεί και πρέπει να αρχίζει όσο το δυνατόν πιο νωρίς. Πρέπει να προλαμβάνουμε την ανάπτυξη "κακών" συμπεριφορών προτού είναι αργά. Αν η μέθοδος εκπαίδευσης είναι θετική (positive training), τότε η εκπαίδευση μπορεί να αρχίσει από την στιγμή που το κουτάβι έρχεται στο σπίτι μας, δηλ σε ηλικία 7-8 εβδομάδων ή και νωρίτερα από τον εκτροφέα.
3. Όλες οι ράτσες εκπαιδεύονται το ίδιο εύκολα;
Όχι, ο βαθμός εκπαιδευσιμότητας διαφέρει. Εξαρτάται από την ράτσα, το χαρακτήρα του εκάστοτε σκυλιού, από τις εμπειρίες τους, την κληρονομικότητά τους. Επίσης, κάποιες ράτσες εκπαιδεύονται ευκολότερα για την εκτέλεση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων. Για παράδειγμα ,ένα Ντόμπερμαν εκπαιδεύεται πιο εύκολα σε καθήκοντα φύλαξης / προστασίας από το να το μάθουμε να τραβάει το έλκηθρο.
4. Η θετική μέθοδος τι περιλαμβάνει;
Θετική μέθοδος εκπαίδευσης ονομάζεται η μέθοδος που χρησιμοποιεί μόνο τον έπαινο, την ανταμοιβή και το παιγνίδι στην διαδικασία της εκπαίδευσης. Δουλεύουμε δημιουργικά με το σκυλί το οποίο το θεωρούμε συνεργάτη και όχι αντίπαλο ή σκλάβο. Απορρίπτει κάθε μορφή βίας (φωνές, απειλές, τράβηγμα του λουριού, χρήση πνίκτη κλπ). Με αυτό το τρόπο, το σκυλί μας εμπιστεύεται και χαίρεται την εκπαίδευση. Το σκυλί πρέπει να παίζει μαθαίνοντας και να μαθαίνει παίζοντας.
5. Ποιους τρόπους χρησιμοποιούσαν για την εκπαίδευση στο παρελθόν;
Δυστυχώς, οι τρόποι εκπαίδευσης που αναπτύχθηκαν στη Γερμανία του μεσοπολέμου και επικράτησαν έκτοτε στις περισσότερες χώρες του κόσμου χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα ευρέως. Είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούν μορφές βίας και εξαναγκασμού χωρίς να δίνουν ευκαιρίες επιλογής στο σκυλί. Η εκπαίδευση αυτή δημιουργεί πολύ στρες στο σκυλί και μια ατμόσφαιρα αντιδικίας μεταξύ εκπαιδευτή / ιδιοκτήτη και σκυλιού. Κατά την γνώμη μου, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να μην δέχονται τέτοιες πρακτικές. Είναι χρέος τους να ενημερώνονται και να επιλέγουν το καλύτερο για το σκυλί τους, όπως επιλέγουν το καλύτερο σχολείο και για το παιδί τους.
6. Ποια η σχέση του εκπαιδευτή με το σκύλο;
Στην θετική εκπαίδευση, ο επαγγελματίας εκπαιδευτής παίζει το ρόλο του καθοδηγητή (intructor). Μέλημά του είναι να βοηθήσει τον ιδιοκτήτη να επικοινωνήσει με σωστό τρόπο με το ζώο. Εδώ, όπως αντιλαμβάνεστε, τονίζεται ιδιαίτερα η σημασία της ενεργητικής και πλήρους συμμετοχής του ιδιοκτήτη στην εκπαίδευση του σκυλιού. Αν ο ιδιοκτήτης δεν αντιληφθεί ποιος είναι ο ρόλος του (του καλού γονιού που προβλέπει και φροντίζει με υπομονή και γνώση για την σωματική ,κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη του ζώου), τότε το αποτέλεσμα της εκπαίδευσης είναι πρόσκαιρο και ανεπαρκές. Γενικότερα, η σχέση εκπαιδευτή και σκύλου στην θετική εκπαίδευση, μοιάζει με την σχέση μεταξύ παιδιών και Αι- Βασίλη. Το σκυλί περιμένει με λαχτάρα να εκπαιδευτεί, ώστε να κερδίσει όσες ευχάριστες εκπληξούλες υπάρχουν μέσα στο σάκο του ιδιοκτήτη- εκπαιδευτή. Στον "παραδοσιακό τρόπο" ,συνήθως, η εκπαίδευση δεν είναι και ό,τι πιο ευχάριστο υπάρχει για το σκυλί, αφού στόχος είναι να του επιβληθούν με κάθε τρόπο και κόστος οι ανθρώπινες προσδοκίες και απαιτήσεις.
7. Η αγάπη για τα ζώα είναι βασική προϋπόθεση για να κάνει κανείς αυτή τη δουλειά;
Βεβαιότατα πρέπει να υπάρχει. Όμως πρέπει να συνδυάζεται με γνώση, εμπειρία και γενικότερη ισορροπία κοινωνικών αντιλήψεων. Ο εκπαιδευτής πρέπει να έχει σωστή φιλοσοφία και να είναι ολοκληρωμένη προσωπικότητα, αφού και καλείται να μεταβιβάζει γνώσεις και να καλλιεργεί ζωοφιλική παιδεία.
8. Μπορούν τα ζώα (π.χ. ο σκύλος) να αντιληφθούν καταστάσεις; Να καταλάβει περισσότερα απ΄όσα νομίζουμε ή απλά μαθαίνει ο άνθρωπος να καταλαβαίνει το σκύλο και τι ζητάει;
Τα ζώα σίγουρα καταλαβαίνουν ορισμένα πράγματα και μάλιστα σε εκπληκτικό βαθμό. Παρόλα αυτά ,ο άνθρωπος θα πρέπει να μην είναι υπερβολικός στις προσδοκίες τους. Τα σκυλιά δεν είναι και δεν πρέπει να τα κάνουμε "Aινστάιν". Είναι υπέροχα ζώα γι' αυτό που είναι και όπως τα έπλασε ο Θεός. Το να περιμένουμε όλα τα σκυλιά να γίνουν σαν την Λάση (δημιούργημα του Walt Disney) ή τον Ρέξ (τηλεοπτική σειρά), αυτόματα βάζει τα σκυλιά σε τροχιά αποτυχίας μιας και οι απαιτήσεις μας είναι υπερβολικές. Ο άνθρωπος πρέπει να πλησιάσει προς το σκυλί, να μάθει να το "διαβάζει" , και να καταλάβει πως ο κόσμος φαίνεται μέσα από τα μάτια του (του σκύλου).
9. Αναλαμβάνετε εκπαίδευση σκύλων για ειδικές περιπτώσεις όπως για τυφλούς; Χρειάζεται περισσότερη εξειδίκευση για τέτοια εκπαίδευση;
Ναι, αναλαμβάνουμε την εκπαίδευση σκύλων για άτομα με ειδικές ανάγκες. Η εκπαίδευση διαφοροποιείται, τα σκυλιά πρέπει να είναι επιλεγμένα και οι απαιτήσεις μεγαλύτερες. Ειδικά για τους τυφλούς τα πράγματα στους δρόμους δεν είναι και πολύ ευχάριστα. Είναι μεγάλο το ρίσκο μιας και οι Έλληνες δεν έχουμε και την καλύτερη κυκλοφοριακή αγωγή. Οι παραβιάσεις των κόκκινων σηματοδοτών και γενικά των κανόνων του κώδικα οδικής κυκλοφορίας είναι σύνηθες φαινόμενο άρα ,κατά την γνώμη μου, το να βασίζουμε την ασφάλεια του τυφλού στο σκυλί είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Όμως σε άλλες περιπτώσεις τα σκυλιά είναι ανεκτίμητη βοήθεια και συντροφιά για τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες.
StarDogs PositiveTraining
Γιάννης Αραχωβίτης
Επαγγελματίας Εκπαιδευτής Σκύλων
Μέλος του APDT # 5703 (Η.Π.Α)
Tel: 60 20 053 & 6945 954564 -Αθήνα
