Συνέντευξη από την Turid Rugaas, Ειδήμονα στην Εκπαίδευση Σκύλων
Τουρίντ, πώς ξεκίνησες στον τομέα της εκπαίδευσης σκύλων;
Όπως και οι περισσότεροι από εμάς, άρχισα με ένα σκύλο που τον πήγα σε ένα «κλαμπ» σκύλων για εκπαίδευση, και κατέληξα ως δάσκαλος, με επιτυχία σε όλα, όμως, αυτό δεν ήταν αρκετό. Άρχισα μια διαδικασία προσπάθειας να μάθω όλο και περισσότερα και τελικά, ένιωσα ότι ήξερα αρκετά για να μπορέσω να ξεκινήσω μόνη μου. Είναι μια 35ετής διαδικασία που ελπίζω ότι θα συνεχίσει για την υπόλοιπη ζωή μου.
Τι πράγματα πρέπει να αναζητά κάποιος σε ένα κλαμπ (σχολή) εκπαίδευσης σκύλων; (Ποια πράγματα θα πρέπει να κάνουν κάποιο να φύγει από ένα συγκεκριμένο κλαμπ όσο το δυνατόν γρηγορότερα;)
Θα ήμουν σίγουρη ότι ο δάσκαλος θα συμπεριφερόταν με σεβασμό προς τα σκυλιά και θα μπορούσε να τα «διαβάσει», να δει πότε το καθένα από αυτά ήταν λίγο κουρασμένο ή αγχωμένο και θα τα άφηνε να κάνουν ένα διάλειμμα.
Ποια, κατά τη γνώμη σου, είναι τα θεμελιώδη πράγματα στην εκπαίδευση ενός σκύλου που θα ήθελες να ξέρουν οι ιδιοκτήτες σκύλων;
-
τα σκυλιά μαθαίνουν με συσχετισμό, γι’ αυτό μην κάνετε τίποτε που ένας σκύλος να μπορεί να συσχετίσει εσάς, άλλους ανθρώπους, παιδιά, άλλα σκυλιά, κλπ. με κάτι δυσάρεστο.
-
Τα σκυλιά μαθαίνουν καλύτερα με το να δέχονται ένα θετικό συναίσθημα για το τι θέλετε να κάνει ο σκύλος - Μάθετε να διαβάζετε τα σήματα του σκύλου σας, ώστε να μπορείτε να δείτε σε αρχικό στάδιο πότε ο σκύλος κουράζεται, νιώθει σύγχυση, και θα πρέπει να κάνετε κάτι για την κατάσταση αυτή.
-
Να προχωράτε συστηματικά βήμα-βήμα στην εκπαίδευση
-
Oι περισσότεροι άνθρωποι προχωράνε πολύ γρήγορα και απαιτούν έτσι, πάρα πολλά πράγματα πολύ γρήγορα.
Ποια είναι τα τρία πιο συνήθη λάθη που βλέπεις να κάνει κάποιος καινούριος στον τομέα της εκπαίδευσης σκύλων, και τι θα έπρεπε να κάνει αντ’ αυτού;
Τι θα έλεγες, ή τι θέλεις να πεις στους υπέρμαχους των «πνιχτών» και «ηλεκτρικών κολλάρων»…που διατείνονται ότι αυτές οι απαρχαιωμένες μέθοδοι είναι το παν στην εκπαίδευση σκύλων;
Όλοι γνωρίζουμε, και μάλιστα εδώ και χρόνια, ότι αυτό μειώνει μόνο τις μαθησιακές ικανότητες και προκαλεί φόβο και στρες, που με τη σειρά τους, προκαλούν προβλήματα στη συμπεριφορά. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι οι πνίχτες προκαλούν τόση μεγάλη ζημιά στο λαιμό, την πλάτη και το λάρυγγα ενός σκύλου, που θα έπρεπε να απαγορευτούν γι’ αυτόν και μόνο το λόγο.
Και τι θα πρότεινα αντ’ αυτού;
Μάθετε στον σκύλο σας ένα σήμα με το χέρι (επίπεδο χέρι) για να περιμένει, να σταματάει, κλπ.
Βρείτε κάτι για το οποίο να τον επιβραβεύσετε! Δείξτε στον σκύλο σας με σαφείς τρόπος τι ΕΝΝΟΕΙΤΕ, τι ΘΕΛΕΤΕ, αντί το αντίθετο, που μόνο κάνει τα σκυλιά παθητικά και να νιώθουν χαμένα.
Πιστεύεις ότι είναι καλή ιδέα να αφήνουμε τα σκυλιά στην ίδια αγέλη να βρίσκουν μόνα τους τη θέση/το βαθμό ιεραρχίας;
Ένας καβγάς μπορεί να είναι αρκετός για να τρομοκρατήσει ένα σκύλο ή να τον κάνει πραγματικά επιθετικό και θα πρέπει να αποφεύγεται. Και το να αφήνουμε τα σκυλιά ελεύθερα, να τα αφήνουμε να τρέχουν το ένα πάνω στο άλλο, τους προκαλεί μόνο άγχος και έτσι, είναι πιο πιθανό να αρχίσουν τους καβγάδες.
Και τα πράγματα θα πρέπει να σταματάνε πολύ πριν γίνουν άσχημα. Είτε με το να έχουμε καλά κοινωνικοποιημένα σκυλιά που μπορούν να χρησιμοποιήσουν σήματα ηρεμίας ή από έναν δάσκαλο που να μπορεί να τα διαβάσει.
Πόσα σκυλιά έχεις; Τι φυλής είναι; Τι χαρακτήρες έχουν;
Η Saga είναι κοινωνική και γλυκιά και φιλική με όλους και ανεξάρτητη και με αυτοπεποίθηση. Μπορώ να την αφήνω να παίρνει μόνη της τις αποφάσεις της, κάτι που κάνει με αυτοπεποίθηση και με τον συνήθη ήρεμο τρόπο της. Ποτέ δεν έχει μπλέξει σε μπελάδες με κανέναν σε όλη τη ζωή της.
Ποιες είναι οι σκέψεις σου για τις εκθέσεις σκύλων όπως το «Crufts» στην Αγγλία; - τα καλά και τα κακά
Και κάποια σκυλιά ίσως να το απολαμβάνουν. Το μειονέκτημα είναι ότι πολλά σκυλιά δεν το απολαμβάνουν και οι ιδιοκτήτες ούτε καν που το παρατηρούν αυτό. Εύχομαι πολλοί περισσότεροι ιδιοκτήτες να άφηναν τα σκυλιά να έχουν περισσότερες εμπειρίες, με το να τα μάθουν να αντιμετωπίζουν βήμα-βήμα μεγάλα πλήθη ανθρώπων σαν αυτά που υπάρχουν στις εκθέσεις. Το να περπατάς στις εκθέσεις σκύλων σίγουρα δεν είναι ευχαρίστηση αν κοιτάξεις το τι κάνουν οι άνθρωποι στα σκυλιά και το πώς τα σκυλιά προσπαθούν να εκφράσουν το πόσο πολύ δεν τους αρέσει.
Ποιες είναι οι απόψεις σου για την «πιεστική» εκπαίδευση, την εκπαίδευση «αντιπαράθεσης», όπως το να κοιτάς ένα σκύλο επίμονα μέχρι να τον κάνεις να υποταχθεί, εναντίον της εκπαίδευσης «Συνεργασίας», δηλ. θετικές ανταμοιβές και καθοδήγησης με παραδείγματα;
Όλες αυτές είναι μέθοδοι που δεν χρησιμοποιούν ποτέ τα σκυλιά ή οι λύκοι και δεν θα τις καταλάβουν, απλά φοβούνται ή μπαίνουν σε αμυντική θέση. Εκτός αυτού, δεν έχουμε το δικαίωμα να είμαστε τόσο αλαζόνες και να μη σεβόμαστε ένα άλλο ζωντανό ον.
Πιστεύεις ότι είναι σοφό και πλεονεκτικό το να μάθουμε για την ιεραρχία στην αγέλη στην άγρια φύση, με τους λύκους; Μπορούμε να μάθουμε από την παρατήρηση της συμπεριφοράς των αγελών των λύκων, κλπ;
Όμως, δεν θα μάθουμε τίποτε σημαντικό από την παρακολούθηση λύκων σε αιχμαλωσία, γι’ αυτό καλύτερα να το ξεχάσουμε. Και, καθώς δεν είναι εύκολο να παρατηρήσουμε τους άγριους λύκους (για να μην πω αδύνατο), θα πρέπει να το αφήσουμε σε αυτούς που μπορούν να το κάνουν.
Ο David Mech μας λέει ότι οι λύκοι ζουν σε ομάδες οικογενειών, με γονείς και παιδιά, που σίγουρα δεν προκαλούν τους γονείς τους για τον ρόλο του Άλφα αρχηγού, αλλά ζουν όπως και τα παιδιά τους, και τα φροντίζουν, μοιραζόμενοι το έργο της οικογένειας – το κυνήγι και τη φροντίδα των νεαρότερων αδερφών τους.
Θα πρέπει να προσπαθούμε να προστατεύουμε τα σκυλιά μας από άλλα σκυλιά; Μπορούμε να είμαστε υπερπροστατευτικοί προς αυτά; Τι αποτέλεσμα έχει αυτό;
Πες μου λίγα πράγματα για το βιβλίο σου «Σήματα Ηρεμίας» («Calming Signals»), περί τινος πρόκειται;
Τα σκυλιά έχουν κι άλλα σήματα επίσης (σήματα δημιουργίας αποστάσεων, όπως το γρύλισμα, κλπ) όμως, αυτό το βιβλίο αφορά τα σήματα που ονομάζονται σήματα ηρεμίας και το πώς αυτά δουλεύουν.
Δεν έχουν περιγραφεί κατάλληλα στο παρελθόν και παίζουν ένα τόσο σημαντικά μεγάλο μέρος στη ζωή κάθε σκύλου που πιστεύω ότι όλοι οι ιδιοκτήτες σκύλων θα πρέπει να τα γνωρίζουν, να διαβάζουν τα σκυλιά τους και να τα χρησιμοποιούν, καθώς είναι μεγάλο όφελος στον χειρισμό, την εκπαίδευση και ουσιαστικά, σε όλες τις καταστάσεις. *
Η Turid έχει γράψει το βιβλίο «On Talking Terms with Dogs: Calming Signals» που έγινε παγκόσμιο best seller. Στα Ελληνικά κυκλοφορεί με τον τίτλο «Σήματα Ηρεμίας» και διατίθεται από το StarDogs (www.StarDogs.gr , thl. 210-60 29 053
Τι θα συμβούλευες κάποιον σχετικά με το να μάθει στο σκύλο του να μην κυνηγάει γάτες, μια και καλή;
Μπορείτε να κοινωνικοποιήσετε τα σκυλιά με γάτες όταν είναι σε νεαρή ηλικία. Μπορείτε να έχετε ένα σκύλο με την ελάχιστη συμπεριφορά κυνηγιού. Μπορείτε ακόμη να τιμωρήσετε ένα σκύλο τόσο πολύ που δεν θα κυνηγάει τις γάτες–για λίγο- αλλά αρνούμαι προσωπικά να χρησιμοποιήσω τέτοιες μεθόδους σε ένα σκύλο, και, εκτός αυτού, θα είχε αποτέλεσμα μόνο για λίγο. Και την κατάλληλη στιγμή, όταν εσείς δεν είσαστε εκεί, ο σκύλος το ξανακάνει.
Και μια προειδοποίηση: αν χρησιμοποιείτε αυστηρή τιμωρία για να το σταματήσετε, μπορεί να έχετε το αντίθετο αποτέλεσμα – ο σκύλος γίνεται ορισμένος δολοφόνος γατών. Καλή τύχη σε όλους!
Κάποια τελευταία σχόλια που θα ήθελες να προσθέσεις τα οποία θεωρείς σημαντικά, σε σχέση με την εκπαίδευση/συμπεριφορά των σκύλων;
Τα σκυλιά έχουν αισθήματα, αγχώνονται, στενοχωριούνται, νιώθουν κατάθλιψη, θυμό, χαρά και οτιδήποτε άλλο. Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να κάνουμε τη ζωή του σκύλου δυστυχισμένη επειδή θέλουμε να έχουμε τον έλεγχο. Πολλά από τα προβλήματα συμπεριφοράς που βλέπω, έχουν αιτίες που οφείλονται στον τρόπο που τα μεταχειρίζονται οι ιδιοκτήτες τους, και τις μεθόδους που χρησιμοποιούν στην εκπαίδευση.
Επίσης, πρέπει να μάθουμε για το στρες και το πώς λειτουργεί – τόσα πολλά προβλήματα προκαλούνται από το στρες, που με τη σειρά του, προκαλούνται από υπερβολική «διασκέδαση» όπως το πέταγμα της μπάλας ή ξύλων, το agility, κλπ., από τον υπερβολικό έλεγχο, το ότι δεν αφήνουμε τα νεαρά σκυλιά να είναι νεαρά, το ότι οι ιδιοκτήτες είναι «επιθετικοί» και δεσποτικοί με τον τρόπο τους, με το ότι δεν νιώθουν ότι ανήκουν σε μια αγέλη.
Τα σκυλιά έχουν ανάγκη να αγαπηθούν και να νιώσουν ορατά – τόσα πολλά σκυλιά είναι απλά σκιές, δεν γίνονται ορατά εκτός από τις στιγμές που κάνουν κάτι λάθος. Τα καλύτερα αποτελέσματα που είχα ποτέ με προβληματικά σκυλιά ήταν να τα κάνω να νιώσουν μέλος της αγέλης, ότι είναι ορατά, ότι είναι αγαπητά. Όχι οι ανοησίες για υπακοή, ή αρχηγία.
Και: Για ένα σκύλο είναι ΠΟΛΥ, ΠΟΛΥ πιο σημαντικό το να μπορεί να λύνει μια διαμάχη παρά να είναι υπάκουος. Σεβαστείτε το αυτό.