Τον προηγούμενο μήνα είχα μια εξαιρετικά ευχάριστη εκπαιδευτική εμπειρία. Μην με παρεξηγήσετε. Δεν προσπαθώ να περηφανευτώ για τις ικανότητές μου ως εκπαιδευτή σκύλων αλλά να αποδείξω πόσο καλά η εκπαίδευση με ανταμοιβές λειτουργεί και πόσο ευγνώμων είμαι που είχα την ευκαιρία να μάθω από τους δασκάλους μου αυτές τις τεχνικές.
Εκπαιδεύω ένα δεκάχρονο (αγόρι , όχι σκυλί!) , του οποίου οι γονείς ήταν πολύ ανήσυχοι για τις αποτυχίες σε αρκετά μαθήματα του σχολείου και του ότι ήταν πολύ αρνητικός και αγενής στο σχολείο και επίσης όταν του ζητούσαν να κάνει τα εργασίες των μαθημάτων στο σπίτι. Κάποια τεστ που είχαν κάνει οι σχολικοί σύμβουλοι έδειχναν κάποιο βαθμό μαθησιακής δυσκολίας αλλά όχι κάτι το ιδιαίτερο.
Οι γονείς του τον λατρεύουν και στην προσπάθειά τους να τον βοηθήσουν έχουν αναπτύξει μια μέθοδο συνεχούς ελαφριάς πίεσης για να τον πείσουν να διαβάσει, ιδιαίτερα στα μαθήματα που δυσκολευόταν περισσότερο. Επίσης εύχονταν κάπως να γινότανε και να αγαπούσε τα μαθηματικά, την χημεία και γενικότερα την εκπαίδευση προς χάριν της μάθησης.
Ενώ τους είχα επισκεφτεί για την εκπαίδευση του σκυλιού τους, βλέποντας το πρόβλημά τους, τους ερώτησα αν ήταν σε θέση να κάνουν λίγο πίσω σε σχέση με τους άμεσους επιδιωκόμενους σχολικούς / βαθμολογικούς στόχους και να μου επέτρεπαν να ενθαρρύνω τον γιο τους να είναι πιο ανεξάρτητος στην επιλογή του πως και πότε θα κάνει τις εργασίες του και να δημιουργούσαμε τέτοιες τεχνικές μελέτης που να ήταν αποτελεσματικές. Γνωρίζοντας την γενικότερη άποψή μου περί εκπαίδευσης ζώων και ανθρώπων, συμφώνησαν.
Έκανα μια λίστα με το τι άρεσε στον μαθητή (δραστηριότητες, φαγητά κ.λ.π.) και του ζήτησα να τα βαθμολογήσει από το ένα ως το δέκα ανάλογα με το πόσο του άρεσε το καθένα και θα τα χρησιμοποιούσαμε ως διάλειμμα στην μελέτη. Επίσης γράψαμε ποιες εργασίες του ήταν ανιαρές, δύσκολες και απωθητικές.
Τον ρώτησα αν ένοιωθε παγιδευμένος όταν του ζητούσαν να μελετήσει , αν δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί και να σκεφτεί. Η απάντηση ήταν «Ναι». Του είπα ότι ο πρώτος μας στόχος ήταν να «σβήσουμε» την δυσαρέσκειά του με τον να ανταμείβεται πλούσια για μικρές προσπάθειες μελέτης.
Δεν είμαι σίγουρος ότι με πίστεψε. Παρόλα αυτά την επόμενη ημέρα αφού είχε λύσει ένα αρκετά εύκολο πρόβλημα μαθηματικών, όταν του είπα να πάει να κάνει ότι του άρεσε πολύ για πέντε λεπτά , με κοίταξε έκπληκτος και είπε «Αλήθεια! Ευχαριστώ πολύ!» και έτρεξε γρήγορα στο δωμάτιο με τα παιχνίδια του.
Έκτοτε είναι πάντοτε ευγενικός και ευχάριστος μαζί μου και γυρίζει πάντοτε στην ώρα του από τα διαλείμματα και εύθυμος γνωρίζοντας ότι δεν θα παγιδευτεί σε δυσάρεστα (για αυτόν) μαθήματα για πολύ χρόνο χωρίς ξεκούραση και ανταμοιβή. Η μελέτη έχει δυσκολέψει αρκετά (περισσότερη διάρκεια, δυσκολότερες ασκήσεις, διαφορετικά θέματα κ.λ.π.) και τα διαλείμματα πιο σπάνια και αυτός τα πάει μια χαρά.
Του είπα να χρησιμοποιήσει συχνά διαλείμματα για τις εργασίες που του αφήνω να κάνει μόνος του στο σπίτι αλλά από μόνος του αποφάσισε να τις κάνει χωρίς παύσεις για παιχνίδι και λέει ότι δεν νοιώθει παγιδευμένος. Η μητέρα του μου έγραψε ένα μειλ λέγοντάς μου ότι ο γιος της είναι πολύ πιο ήρεμος και ότι έκανε και όλες τις δουλειές του σπιτιού που έχει χωρίς να του το ζητήσουν. «Μοιάζει με μικρό θαύμα», είπε.
Αλλά εδώ είναι η κορυφαία στιγμή και η πιο γλυκιά. Μου ζήτησε να του μάθω πώς να εκπαιδεύσει το σκυλί του. Συμφώνησα αλλά του είπα ότι θα το λογάριαζα σαν διάλειμμα επιβράβευσης. Μετά από δυο μέρες μου ζήτησε όλα τα διαλείμματα να είναι …εκπαίδευση του σκυλιού του. Όταν του είπα ότι αυτό σημαίνει ότι θα μένει μαζί μου και δεν θα παίζει με τους φίλους του στην γειτονιά , συμφώνησε αμέσως και είπε «Με τρελαίνει να ξέρω πως μαθαίνει ένα ζώο! Κάπως έτσι μαθαίνω και εγώ!».
Χα,χα,χα! Άλλος ένας «τρελός» με την εκπαίδευση ζώων σκέφτηκα. Φυσικά και είχα ευκαιρίες να συζητήσουμε γιατί το σκυλί του ήταν τόσο αντιδραστικό στους θορύβους. Όταν αυτό έτρεξε μακριά από ένα ξαφνικό θόρυβο , το αγόρι το μάζεψε και κρατώντας στο στην αγκαλιά του είπε «Το καημένο έχει δυσκολία στο να μαθαίνει!». Του υπενθύμισα ότι αρχίζουμε το μάθημα στο επίπεδο που εκπαιδευόμενος μπορεί να ανταποκριθεί και χαίρεται την εκπαίδευση και ότι πρέπει να δείχνουμε αγάπη και κατανόηση όταν έχει φόβους και δυσκολίες που ίσως μας φαίνονται παράλογες.
Δοκιμάσαμε διάφορα πράγματα με το σκυλάκι – το αγόρι δεν απογοητεύτηκε όταν στην αρχή δεν βλέπαμε πρόοδο και πράγματι ήθελε να ξεπεράσει το όποιο πρόβλημα. Αποφασίσαμε ότι ίσως η δική μου παρουσία (άγνωστος) στρεσάριζε και αποσυντόνιζε το σκυλί του. Του είπα ότι είμαι σίγουρος ότι ξέρει τα βασικά πράγματα καλά και ότι θα ήταν καλό να δοκιμάσει μόνος του.
Πήρε το σκυλί του (μετά το τέλος μιας έκθεσης που έγραψε για το σχολείο) στο διπλανό δωμάτιο και του έμαθε να κάθεται και να ξαπλώνει μην ξεχνώντας να ανταμείβει κάθε μικρό επιτυχημένο βηματάκι προόδου. Ήταν η πρώτη φορά που άργησε να γυρίσει πίσω στα μαθήματά του αλλά χαλάλι του. Το άξιζε. Ήταν τόσο περήφανος όταν γύρισε και μου αφηγήθηκε το πώς τα κατάφερε. ‘Έλαμπε το πρόσωπό του. Είχε μετατραπεί από έναν αδιάφορο και μη πρόθυμο μαθητή σε έναν εξαιρετικό, υπομονετικό και εργατικό δάσκαλο.
Είμαι σίγουρος ότι όλοι οι μαθητές μου στην Σχολή Εκπαιδευτών Σκύλων του StarDogs καταλαβαίνουν τι αποκομίζουμε από αυτή την αληθινή ιστορία στην προσπάθειά μας να γίνουμε καλύτεροι εκπαιδευτές σκύλων. Τι μεγάλη χαρά να βλέπεις τον εκπαιδευόμενο να χαίρεται την μάθηση για τις ανταμοιβές που αποκομίζει (όποιες και αν είναι αυτές).
Γιάννης Αραχωβίτης